Smeed het ijzer nu het nog heet is! Wij roepen het kabinet op om voor meer inclusie te zorgen: stop met het ontmoedigen van geheel thuiswerken in wetten en regels. Want is thuiswerken wel een gewoonte die we achter ons willen laten? Het biedt verrassend veel kansen voor mensen met een aandoening. Mooi om bij stil te staan nu er een einde komt aan een tijdperk waarin bijna heel Nederland twee jaar lang thuiswerkte. Een bijzonder tijdperk waarin het voor het eerst in de geschiedenis normaal werd om niet hele dagen op kantoor te zitten.
“Mensen in Nederland worden opgeroepen om zoveel mogelijk thuis te werken.” Kun je je deze oproep van de premier Mark Rutte nog herinneren? Precies twee jaar geleden riep hij ons op om vanaf nu de laptop op de keukentafel open te slaan in plaats van naar kantoor te reizen. Met als inzet: verspreiding van corona tegengaan.
Thuiswerken als effectieve maatregel
Op dat moment leek het nog een maatregel voor een paar weken, maar het werd een nieuwe gewoonte die op de kop af twee jaar zou duren. Hoe langer het duurde, hoe creatiever thuiswerkers werden. Zo vervingen de tot thuiswerkwalhalla omgebouwde washokken en zolders de keukentafel. Zelfs de meest sceptische collega moest erkennen dat thuiswerken mooie voordelen biedt: tijdwinst door gebrek aan reistijd en de kans om tijd flexibeler in te delen.
Thuiswerken bleek een gouden greep: het is genoemd als één van de meest effectieve maatregelen tegen verspreiding van virussen. En als ‘bijwerking’ loste de maatregel in één klap het fileprobleem op. Bovendien staat minder mensen op de weg synoniem voor minder uitstoot van fijnstof en broeikasgassen zoals CO2. Ook houdt het de lucht schoner.
Maak thuiswerken normaal, meer kansen voor mensen met aandoening
Tijdens de lockdowns werkten drie op de vijf van alle werkenden in Nederland vanuit huis. Een derde deed dit geheel vanuit huis. Bijna de helft geeft aan na de coronacrisis meer te willen thuiswerken dan ervoor. Twee dagen thuiswerken lijkt hen ideaal. Dit blijkt uit onderzoek van Ruigrok Netpanel uit 2021. Thuiswerken lijkt hier om te blijven.
Vooral mensen met een aandoening die geheel of gedeeltelijk een arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangen zoals een Wajong, WIA of WAO zijn enthousiast over thuiswerken. In het onderzoek van Ruigrok geeft 63% van de mensen met een aandoening aan dat het thuiswerken hen kans biedt op (meer) betaald werk. Onder mensen met een aandoening die op dit moment niet werken is dit zelfs 80%. Werken vanuit huis kost hen minder energie én ze hebben minder last van lichamelijke klachten.
Claudia: “Voordat ik bij Webmastery kwam, had ik meer dan een uur reistijd op een dag. Dat maakte dat ik eerder op was en minder kon werken. Geen reistijd hebben, komt mijn productiviteit enorm ten goede. Daarnaast heb ik er een leuk(er) sociaal leven aan overgehouden.”
“Geen reistijd hebben komt mijn productiviteit ten goede.”
Juist obstakels bij regelgeving thuiswerken
Voor een regering die haar regeerakkoord hoopvol ‘Omzien naar elkaar’ doopt en zegt in te zetten op betere arbeidsparticipatie is thuiswerken dus een gouden kans! Wij bij Webmastery lopen echter vaak tegen obstakels aan die de regelgeving opwerpt. Onze directeur Margaret legt uit: “Wij werkten al ver voor de coronacrisis online. We zijn gestart in 2012 als social enterprise in social media die mensen met een aandoening de kans geeft om vanuit huis te werken. Daar bleken verrassend veel voordelen aan te zitten voor onze opdrachtgevers: beschikbaarheid in het weekend en de avond bijvoorbeeld. Omdat volgers juist dan online zijn kregen we veel bereik. Door dit succes zijn we gegroeid tot een socialmediabureau met 24 professionals, waarvan 20 met een aandoening.”
Sounds good, maar volgens Margaret is het niet dankzij wet- en regelgeving dat dit mogelijk is, maar ondanks. “Geheel vanuit huis werken werd lange tijd niet als serieus werk gezien. Tijd om definitief afscheid te nemen van die gedachte, wat mij betreft. Het kabinet móét thuiswerken beter mogelijk maken.”
“Thuiswerken is niet dankzij, maar ondanks wet- en regelgeving een succes.”
Margaret legt uit welke wetten en regels het thuiswerken op dit moment ontmoedigen en hoe we thuiswerken ‘normaler’ kunnen maken:
1. Maak stages vanuit huis mogelijk
Margaret: “In eerste instantie was voor mij een hbo-papiertje een voorwaarde tijdens sollicitaties. Maar daar ben ik van teruggekomen. Veel mensen met een aandoening hebben hbo-niveau, alleen geen papiertje omdat er onbegrip was tijdens een tijd dat ze worstelden met hun aandoening. Het toppunt: onze vormgever Michelle kreeg een 8 voor haar stage, maar daarna geen papiertje van de opleiding ‘omdat thuiswerken niet hbo-waardig is.’ Ik ga ervan uit dat daar afgelopen twee jaar een uitzondering op is gemaakt, en hoop dat dit blijft!”
2. Maak jobcoaching ook beschikbaar voor thuiswerkers
Margaret: “Onze collega’s krijgen jobcoaching als ze dat willen. Vooral als medewerkers lange tijd niet hebben gewerkt is dit slim. Volgens de wet hebben mensen die geheel vanuit huis werken alleen geen recht op vergoeding. Natuurlijk zet ik dan alsnog jobcoaching in, daarvoor vind ik het te belangrijk. Dan maar uit eigen zak! Gelukkig zijn er ook UWV-medewerkers die onze aanpak toejuichen en een uitzondering maken. Maar het is natuurlijk beter om de regel aan te passen.”
3. Sluit thuiswerkers niet uit in wetten
Margaret: “Soms worden thuiswerkers uitgesloten in een wet. Een voorbeeld daarvan is de Quotumwet. Volgens deze wet moeten bedrijven met meer dan 25 medewerkers minimaal 5% van hun personeelsbestand invullen met mensen die een ‘arbeidsbeperking’ hebben. Payroll of uitzenden telt hier ook mee, maar nu komt het: mensen die vanuit huis werken niet. Inmiddels is besloten deze wet niet in te laten gaan. Ik hoop dat deze uitzondering nooit meer wordt opgenomen in een wet.”
4. Erken ‘hoofdkantoren’ van thuiswerkorganisaties
Margaret: “Om misbruik tegen te gaan, is er een regel dat je als bedrijf alleen btw mag aftrekken als je kantoor een eigen ingang en toilet heeft. De ironie wil dus dat wij een socialmediabureau zijn met 24 medewerkers, maar geen kantoorkosten mogen aftrekken van de belasting. En zelfs als ik een kantoor aan huis zou laten bouwen met eigen ingang en toilet geldt het 70% principe: het hoofdkantoor moet zorgen voor 70% van de omzet om belasting af te mogen trekken. Ik ga ervan uit dat hier in de coronacrisis schappelijk mee is omgegaan en stel voor in de regels de thuiswerkorganisatie als uitzondering op te nemen of de regel te schrappen.”
5. Veranker thuiswerken in een wet
Tenslotte vinden wij dat het recht om thuis te werken verankerd moet worden in een wet. Het kan niet voor alle banen, maar voor veel meer dan je in eerste instantie misschien denkt. Voor corona was het ‘Nee, tenzij’ wanneer het ging om vanuit huis werken. Wij pleiten voor ‘Ja, mits’… ‘Ja, mits je wel aanwezig bent voor de belangrijkste vergaderingen. Of: Ja, mits je een goede thuiswerkplek hebt.
Bekijk de volledige brief:
Meer aandacht voor thuiswerkers
Wij hebben de Dag van de Thuiswerker in het leven geroepen. Om meer aandacht te vragen voor mensen die ervoor kiezen om geheel vanuit huis te werken. En in het bijzonder de groep voor wie werken überhaupt mogelijk wordt door thuis te werken. De Dag van de Thuiswerker vindt jaarlijks plaats op 16 maart. Dit jaar roepen we mensen op om op hun social media een foto te delen waarop ze op hun hand schrijven wat thuiswerken voor hen betekent.
