Als je ziek bent, werk je niet. Als je beter bent, werk je wel. Maar is het altijd zo zwart-wit, of kun je door een flexibele houding en maatwerk het ziek zijn anders benaderen? Wij ontdekten een grijs gebied waar vooral medewerkers, maar ook werkgevers, baat bij (kunnen) hebben. Hierover spraken wij onlangs tijdens de conferentie ‘Migraine en Werk, van dilemma naar doorpakken’ van Hoofdpijnnet.
Er zijn natuurlijk verschillende vormen van ziek zijn. Denk aan een virus dat je een paar dagen in z’n greep houdt en waardoor je niks liever wilt dan de dekens over je hoofd trekken. Anders is het met een langdurige ziekte die maakt dat je een tijd uit de roulatie bent. Of iemand kan lijden aan een chronische (stille) ziekte, zoals migraine, die altijd in meer of mindere mate aanwezig is. Dan wil je bij een hevige aanval ook niemand in je buurt hebben. En is werken wel het laatste waar je aan denkt.
Alle vormen zijn binnen Webmastery de revue wel al eens gepaseerd en omdat we als team goed onze ervaringen delen, zijn we de afgelopen tijd tot enkele inzichten gekomen.
Zieke werknemer? Denk grijs
Want wat doe je als je medewerker aangeeft zich niet honderd procent goed te voelen, maar zich ook niet wil ziekmelden? Dat overkwam Webmastery-directeur Margaret een paar keer achter elkaar.
“Ik heb veel ervaring met werken met medewerkers met een chronische ziekte. Bij ons werken immers mensen die om een medische reden niet (veel) op kantoor kunnen werken: zij verzorgen vanuit huis social media en websites voor opdrachtgevers. Dan leer je bij uitstek om te kijken naar mogelijkheden en niet naar onmogelijkheden. Het voelt voor ons als niet meer dan logisch om ook bij kortdurende ziektes niet zwart-wit te denken in ziek en niet-ziek. Bij Webmastery denken we grijs.”
Luister naar behoefte van chronisch zieke werknemer
Dat grijs denken houdt het volgende in: we gaan ervanuit dat de werknemer zijn lichaam het beste kent en dus ook het beste kan inschatten welke werkzaamheden wel gedaan kunnen worden en wanneer. En zolang de werknemer ervoor zorgt dat ‘ie genoeg rust en niet zieker wordt, en het werk voor opdrachtgevers dat gedaan moet worden, gedaan wordt (zelf of met hulp van een collega), dan geven we de medewerker de ruimte om in te spelen op behoeftes.
Het kan bijvoorbeeld zijn dat ze wel computerwerk doen, maar die dag niet meedoen aan afspraken via Skype. Of dat ze een gedeelte van de dag hun autoreply aanzetten.
Margaret vervolgt: “Het gevolg is een veel lager ziekteverzuim. In 2018 was dit 0,6%. En het is overigens zeker niet zo dat ik mensen stimuleer om zich vooral niet ziek te melden. Sterker nog: regelmatig ben ik juist degene die zegt: ‘is het niet slimmer dat ik je nu wel echt ziek meld?’ En als medewerkers te ziek zijn om zelf vervanging te regelen dan is het ook genoeg reden om ze ziek te melden. Ik wil vooral mijn medewerkers de ruimte bieden om zelf aan te geven waar ze behoefte aan hebben.”
Grijs denken op (bijna) alle werkvloeren
Uiteraard beseffen we dat onze ervaringen tot stand zijn gekomen door onze manier van werken. Vanuit huis werken met flexibele werktijden maakt het grijs denken makkelijker dan wanneer een medewerker is gebonden aan bepaalde tijden, zoals bijvoorbeeld een leerkracht, of locatie, zoals een politieagent of een chirurg.
Toch zou het lonen om een onderwerp als dit bespreekbaar te maken. Het zou je kunnen verbazen wat er voor werkgever en chronisch zieke werknemer mogelijk is als we het zwart-wit denken eens achterwege laten. Dat was in elk geval de heersende behoefte die Anna Teresa onlangs voelde op de landelijke conferentie Migraine en Werk van Hoofdpijnnet, het Migrainefonds en de Vereniging van Nederlandse Hoofdpijncentra (VNHC), waar Webmastery als ervaringsdeskundige werkgever voor uitgenodigd werd.
Pratende met diverse artsen, werkgevers, ervaringsdeskundigen en anderen kwam duidelijk naar voren dat met elkaar in gesprek gaan, luisteren naar de ‘patiënt’ en openstaan voor nieuwe ideeën gewenst is.
Een idee dat tijdens de conferentie naar voren kwam is bijvoorbeeld de medewerker de ruimte geven om wél op het werk te verschijnen, de werkzaamheden te laten doen die lukken én de flexibiliteit bieden om bijvoorbeeld niet die lange vergadering bij te wonen.
Grijs denken vanuit ons oogpunt
Zoals gezegd ervaart het Webmasteryteam de voordelen van het grijs denken. Deze delen we graag. Ter inspiratie en uit nieuwsgierigheid naar hoe andere teams hiermee omgaan.
Janneke: “Ik wil zelf beslissen of ik werk”
“Door mijn migraine heb ik me al vaak moeten ziekmelden en hoewel werkgevers er begrip voor hadden, voelde ik me steeds schuldiger. Daardoor ging ik mezelf overvragen: ik ging toch naar mijn werk als ik me slecht voelde. Vooral collega’s zeiden wel eens: ‘ben je er alweer niet’? Je krijgt toch de stempel dat je een onbetrouwbare werknemer bent. Terwijl ik mijn werk juist heel serieus neem.”
“Na mijn studie werkte ik voornamelijk bij organisaties die meer ervaring hadden met chronisch zieken. Toch vond ik het moeilijk om soms te moeten zeggen: ik ben ziek, dus vandaag kom ik helemaal niet. Dat klinkt zo definitief. Terwijl het niet altijd zo zwart-wit is. Tegenwoordig doe ik op dat soort dagen wel wat werk, alleen ligt mijn productiviteit iets lager.”
“Een hele dag op kantoor zitten, of lang reizen breekt mij op. Nu ik thuis werk en zelf mijn tijden mag bepalen, werkt dat niet alleen positief voor mijn migraine, maar ook voor mijn Gilles de la Tourette en fibromyalgie.”
“Op een slechte dag doe ik het rustig aan en doe ik alleen wat er moet. Op een goede dag ga ik iets langer door en werk ik ook ‘s avonds. Door de rust en flexibiliteit die ik heb, kan ik me goed focussen op werk en mijn sociale momenten – zoals een skype- of telefoongesprek – voorbereiden. Het is een ritme dat goed voor mij werkt.”
Geef aan wat je nodig hebt om je werk te kunnen uitvoeren ~Janneke
“Ik heb zelf altijd geprobeerd een balans te vinden in mijn openheid over migraine op de werkvloer. Ik wil niet dat het op de voorgrond komt te staan of dat een werkgever voor mij gaat beslissen dat ik thuis moet blijven. Ik kan zelf wel aanvoelen hoe ik me voel en wat ik aankan, en zit niet te wachten op goedbedoelde adviezen. Tegelijkertijd is het belangrijk voor werknemers om open te durven zijn en aan anderen precies uit te leggen wat migraine voor jou betekent en wat je nodig hebt om je werk te kunnen uitvoeren. Daarvoor hoef je niet een lange, medische presentatie te houden, maar focus je op de praktische zaken, zoals het nemen van rust of naar huis kunnen.”
Margaret: “Voor ik het wist zat ik op goede dagen toch achter de computer”
“Ziek zijn doe je thuis, beter worden doe je op het werk. Die uitspraak vind ik heel sterk. En ik heb aan den lijve ondervonden dat het soms ook echt zo werkt.”
Ziek zijn doe je thuis, beter worden doe je op je werk ~Margaret
“Ik ervoer het zelf toen ik chemotherapie kreeg na de diagnose borstkanker, 6 jaar geleden. Het was een heftige tijd, waarin ik me niet voor kon stellen dat het leven weer normaal zou worden. Na 2 maanden zware chemo’s volgden nog 3 maanden wekelijkse lichtere chemo’s. Ik was niet van plan te gaan werken; ik wilde ‘lief’ zijn voor mezelf. Maar omdat ik een bedrijf had, kwamen er wel vragen per mail binnen en voor ik het wist zat ik op goede dagen toch achter de computer. En ik merkte dat het me goed deed: het trok me uit de bubbel waar ik in zat, en zette me weer met beide voeten op de grond. Het leven werd weer normaal.”
