Checklist voor inclusieve formulieren

Ben je een man of een vrouw? De tijd dat dit de enige keuze was op formulieren is gelukkig op de meeste websites voorbij. Veel organisaties willen respect tonen richting mensen binnen de lhbtqi+gemeenschap en kiezen voor inclusieve formulieren. Ze worstelen echter vaak met de vraag: hoe pak je dat aan? In deze blog geven we antwoord op die vraag.

Frau? Herr? Divers? Tijdens mijn vakantie boekte ik een hotel in Duitsland via hun eigen website. Ze vroegen naar mijn Anrede, oftewel aanhef. Door mijn verdieping in diversiteit en inclusie bij Webmastery ben ik me meer bewust geworden van hoe onbelangrijk geslacht eigenlijk is, of zou moeten zijn. Ik kies voor ‘divers’. Bij ‘Frau Massop’ krijg ik namelijk associaties met deftige Duitse dames, en daarin herken ik mezelf niet. Het is voor mij een experiment om te kijken hoe het voelt om dit in te vullen en te zien wat er daarna gebeurt.

Bij aankomst hoor ik een vrolijke “Welcome, madam Massop!” Dit verbaast me. Zouden ze denken dat ik per ongeluk het verkeerde heb ingevuld? Thuis vraag ik het aan een collega die meer ervaring heeft met dit soort situaties. Het antwoord is ontluisterend: waarschijnlijk wordt er helemaal niet op gelet wat je invult. Auch!

Dit inspireert me om onze inspiratiegids voor inclusieve communicatie aan te vullen met tips voor inclusieve formulieren. Bijvoorbeeld hoe je neutraal kunt schrijven en blijven in formulieren. Dit gaat niet alleen over gender, maar ook over andere gevoelige informatie zoals etniciteit, leeftijd en aandoeningen.

Dit zijn de vragen die je je moet stellen voor inclusieve formulieren

Onze verdieping in inclusieve en genderneutrale formulieren heeft geleid tot een checklist die door iedereen te gebruiken is. Wij delen de vragen die je je moet stellen bij een formulier graag met jou:

Zijn de vragen naar gevoelige informatie relevant?

Vraag je naar een geboortedatum op een sollicitatieformulier? Naar geslacht bij een boeking? Stel jezelf de vraag of dit écht relevant is. Of draai het om: ga ervan uit dat álle informatie over geslacht, leeftijd, etniciteit en aandoeningen weg kan. Kun je nog steeds je dienst uitvoeren of je product leveren? Dan is het dus niet relevant en laat je het weg.

Wordt de informatie ook echt gebruikt?

Kies je er toch voor om vragen over gevoelige informatie te laten staan? Zorg er dan in ieder geval voor dat je de informatie correct opslaat en gebruikt. Vraag je bijvoorbeeld naar een aanhef? Gebruík die dan ook. Dit is niet alleen een advies voor de hele organisatie, maar ook voor de webbouwer die de bedankpagina van het formulier maakt. Wordt daar de juiste aanhef gebruikt?

Inclusie gaat verder dan geslacht en genderidentiteit. Ook afkomst en huidskleur spelen een rol, zelfs in formulieren. Van kinderdagverblijf tot sportschool: op veel plekken vragen ze naar je afkomst, terwijl dat vaak helemaal niet noodzakelijke informatie is en niet gebruikt wordt. Laat deze vraag dus achterwege, tenzij je het echt nodig hebt en daadwerkelijk iets doet met de ingevulde gegevens.

Zijn de vragen correct verwoord?

Hier komt ons specialisme inclusieve communicatie om de hoek kijken. Inclusieve communicatie is niet alleen een kwestie van het vermijden van gevoelige woorden. Het gaat erom dat je in je teksten de mens centraal stelt en stereotyperingen vermijdt. Mijn collega Claudia schreef er een prachtige blogserie over, genaamd inclusief communiceren.

Als je de principes van inclusieve communicatie écht begrijpt, hoef je nooit meer een lijst met foute woorden uit je hoofd te leren. Om het toch wat concreter te maken voor deze blog, kan ik een aantal do’s en don’ts geven:

• Niet: Wat is je geslacht?
  Maar: Wat is je genderidentiteit?
  Of vermijd de woorden geslacht en genderidentiteit door te vragen: ‘je bent…’ of ‘je voelt je…’
• Niet: Wat is je etniciteit?
  Liever: tot welke etnische groep behoor je?
• Niet: Welke religie heb je?
  Liever: Heb je een religieuze of levensbeschouwelijke overtuiging die je wilt delen?
• Niet: Heb je een handicap?
  Liever: Heb je een fysieke, mentale of zintuiglijke aandoening die wij moeten weten voor een betere dienstverlening?
• Niet: Wie is de vader en moeder?
  Maar: Wie zijn de ouders/verzorgers?
  

Wordt de optie ‘voorkeur om niet te zeggen’ en een apart invulveld toegevoegd bij een vraag naar gevoelige informatie?

Zorg ervoor dat het delen van gevoelige informatie niet verplicht is. Voeg in plaats daarvan twee velden toe bij vragen naar gevoelige informatie:

• [een vrij invoerveld]
• Voorkeur om niet te zeggen

Worden er genoeg antwoordmogelijkheden gegeven?

Vraag je naar gender? Dan is de juiste derde optie ‘non-binair’.

Genderidentiteit / Ik voel me…

• Man
• Vrouw
• Non-binair
• [invulveld]
• Voorkeur om niet te zeggen

Bij de vraag naar geslacht is het belangrijk om te beseffen: de juiste derde optie naast man en vrouw is ‘interseks’. De opties zijn:

Geslacht / ik ben…

• Man
• Vrouw
• Interseks
• [invulveld]
• Voorkeur om niet te zeggen

Transgender is bij beide vragen niet een juiste optie om toe te voegen, omdat deze term de ervaring beschrijft van mensen van wie de genderidentiteit niet overeenkomt met het geslacht dat hen bij de geboorte is toegewezen. Een man die als vrouw geboren is, voelt zich immers man, en geen transgender.

Zijn je formulieren toegankelijk voor mensen met een schermlezer?

Een inclusief formulier kan ook gebruikt worden door mensen die een schermlezer gebruiken. Voor hen is het belangrijk dat:

• invoervelden duidelijke labels hebben.
• je met de TAB-toets door het formulier kan navigeren.

Zijn je formulieren begrijpelijk?

Inclusieve formulieren zijn begrijpelijk door een grote groep mensen. De taal moet daarom eenvoudig zijn (in jargon: op B1-niveau geschreven). Maar ook de foutmeldingen moeten duidelijk zijn. Een melding zoals ‘ongeldige invoer’ is voor veel mensen te abstract. Wees concreet en zeg bijvoorbeeld: ‘Vul een telefoonnummer van 10 cijfers zonder speciale tekens in.’

Het aanbieden van hulp bij problemen met het invullen van het formulier is daarom belangrijk bij inclusieve formulieren. Staat er een telefoonnummer op de pagina?

Duizelen al deze tips je? Of heb je geen tijd om ze goed toe te passen op je hele website? Wij nemen dit graag voor je uit handen. Vraag naar onze tarieven.